Aktualizacja: 31.10.2024
Większość nowotworów zależy od czynników zewnętrznych, na które mamy wpływ. Wśród nich wymienia się zdrowy styl życia, systematyczne wykonywanie badań profilaktycznych oraz unikanie ekspozycji na czynniki rakotwórcze
Europejski Kodeks Walki z Rakiem zawiera 12 zaleceń mówiących o tym, jak zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór. Zalecenia te obejmują elementy profilaktyki pozwalającej zapobiec zachorowaniu lub wcześnie wykryć chorobę, co w znacznym stopniu zwiększa szanse na jej wyleczenie.
12 sposobów na zdrowie
Zalecenie 1: Nie pal i unikaj nikotyny w każdej postaci. To jedyny sposób, by zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka. Jeżeli palisz, zrób wszystko, by zerwać z nałogiem. Możesz w tym celu skorzystać z Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym, dzwoniąc pod numer 801 108 108.
Zalecenie 2: Stwórz w swoim domu środowisko wolne od dymu tytoniowego. Poinformuj o zakazie palenia znajomych i inne osoby, które cię odwiedzają. Reaguj, jeżeli ktoś pali papierosy w twoim miejscu pracy.
Zalecenie 3: Utrzymuj prawidłową masę ciała. Ryzyko rozwoju raka rośnie proporcjonalnie wraz ze wzrostem ilości tłuszczu w organizmie. Kontroluj wskaźnik BMI (ang. Body Mass Index).
Zalecenie 4: Pamiętaj o aktywności fizycznej każdego dnia. Zamiast windy wybierz schody. Samochód zamień na rower. Na drobne zakupy idź spacerem. Każdego dnia przeznacz 60 minut na zróżnicowane zajęcia fizyczne o średniej intensywności lub 30 minut na zajęcia o intensywności wysokiej.
Zalecenie 5: Przestrzegaj zaleceń prawidłowego sposobu żywienia. Stosuj dietę bogatą w warzywa i owoce, ponieważ zawierają one antyoksydanty, czyli przeciwutleniacze. Substancje te zwalczają wolne rodniki, które mogą uszkadzać komórki i rozpoczynać proces powstawania nowotworu.
Zalecenie 6: Ogranicz alkohol. Nawet spożywane w niewielkich ilościach alkohole niskoprocentowe, takie jak wino czy piwo, mają potencjał rakotwórczy. Najlepiej więc ich unikaj.
Zalecenie 7: Chroń skórę przed słońcem i nie korzystaj z solarium. Używaj produktów do skóry z filtrami UVA i UVB. Obserwuj przebarwienia pojawiające się na twojej skórze. Pamiętaj! Czerniak jest jednym z najbardziej agresywnych nowotworów skóry, który może powstać z już istniejącego zdrowego znamienia pod wpływem słońca lub światła UV stosowanego w solariach.
Zalecenie 8: Chroń się przed działaniem substancji rakotwórczych w miejscu pracy. Postępuj zgodnie z zaleceniami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zalecenie 9: Dowiedz się, czy w domu jesteśmy narażeni na naturalne promieniowanie spowodowane wysokim stężeniem radonu. Jest to radioaktywny gaz szlachetny występujący w glebie i skałach, który przedostaje się do wnętrza budynków. Na jego występowanie najbardziej narażone są osoby przebywające w piwnicach oraz mieszkające na niższych piętrach budynków.
Zalecenie 10: Kobiety powinny pamiętać o tym, że:
- karmienie piersią zmniejsza u matki ryzyko zachorowania na nowotwory – jeśli możesz, karm swoje dziecko piersią
- hormonalna terapia zastępcza zwiększa ryzyko rozwoju niektórych nowotworów – ogranicz jej stosowanie.
Zalecenie 11: Zadbaj o to, aby Twoje dzieci zostały zaszczepione przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B oraz przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego HPV.
Zalecenie 12: Bierz udział w zorganizowanych bezpłatnych programach badań przesiewowych w celu wczesnego wykrywania raka jelita grubego, raka piersi, raka szyjki macicy.
Profilaktyka z NFZ
Zachęcamy do kontroli masy ciała i indeksu BMI, którą możesz wykonać w kioskach profilaktycznych w oddziałach NFZ.
Zapraszamy do udziału w programach treningowych „8 TYGODNI DO ZDROWIA | YouTube”. Są one dostępne na kanale Akademia NFZ | YouTube.
Weź udział w badaniach profilaktycznych, które zrealizujesz w ramach programów finansowanych przez NFZ. Wśród nich:
- Program badań przesiewowych raka jelita grubego
- Program profilaktyki raka piersi
- Program profilaktyki raka szyjki macicy.