Telefon komórkowy – kiedy przydatny, kiedy uzależniający?

Z telefonem żyje się wygodniej. Gorzej, jeśli żyje się tylko z telefonem.

Telefony w Polsce

• 97% Polaków powyżej 15 roku życia deklaruje korzystanie z telefonu komórkowego.
• 92% osób posiadających telefon komórkowy wykorzystuje go do łączenia się z internetem.
• Coraz więcej uczniów korzysta z Internetu przez telefon dłużej niż 3 godziny dziennie.
• 10 lat to przeciętny wiek rozpoczęcia regularnego korzystania z telefonu komórkowego.
• Ponad 60% osób w wieku 15–35 lat ma telefon cały czas przy sobie w ciągu dnia, a blisko 82% nie rozstaje się z nim również w sypialni.

Rodzaje uzależnienia od telefonu:

• Fonoholizm – uzależnienie od telefonu komórkowego
• Nomofobia (ang. no-mobile phobia) – lęk przed brakiem telefonu
• Phubbing (ang. phone, snubbing) – skupienie uwagi na telefonie kosztem komunikacji interpersonalnej.

Objawy uzależnienia od telefonu

• Stale trzymasz telefon w dłoni lub blisko siebie.
• Odczuwasz niepokój, gdy nie masz go przy sobie.
• Notorycznie sprawdzasz powiadomienia, SMS-y, e-maile itd.
• Wydaje Ci się, że słyszysz dzwonek telefonu lub czujesz jego wibracje, mimo że nikt do Ciebie nie dzwoni, nie pisze.
• Masz wrażenie, że coś Cię omija jeśli nie przejrzysz mediów społecznościowych lub nie sprawdzisz informacji w telefonie.
• W przypadku braku wiadomości masz poczucie osamotnienia.
• Korzystasz z telefonu mimo świadomości negatywnych skutków takich jak: brak snu, zmęczenie, ograniczenie kontaktów z bliskimi.
• Czas spędzany na rozmowach telefonicznych i w mediach społecznościowych jest coraz dłuższy.
• Nie udaje Ci się ograniczyć lub zaprzestać używania telefonu, jesteś zagubiony lub poirytowany, gdy ktoś Cię o to prosi.
• Zaniedbujesz inne aktywności, dotychczasowe zainteresowania, kontakty bezpośrednie z ludźmi na rzecz korzystania z telefonu.

Czynniki ryzyka

• Nuda, brak hobby.
• Brak ustalonych zasad korzystania z telefonu komórkowego.
• Trudna sytuacja w pracy, szkole, konflikty rodzinne.
• Trudne relacje społeczne (brak akceptacji, nieśmiałość, samotność).
• Posiadanie kont na kilku portalach społecznościowych.

Skutki uzależnienia

• Fizyczne – kłopoty ze wzrokiem, niewyspanie, zmęczenie, rozkojarzenie, brak koncentracji, bóle ramion, przedramion, nadgarstków i dłoni.
• Społeczne – ograniczenie kontaktów interpersonalnych, zaniedbywanie obowiązków (rodzinnych, szkolnych, zawodowych), gorsze wyniki w nauce, mniejsza wydajność w pracy.
• Psychiczne – stany lękowe charakterystyczne dla syndromu odstawienia: depresja, agresja słowna i fizyczna, utrata poczucia wpływu na dziejące się wydarzenia, apatia.

Profilaktyka

Nie każdy użytkownik telefonu komórkowego jest lub będzie uzależniony. Można tego uniknąć, korzystając z telefonu komórkowego w sposób świadomy.

• Postaraj się odłączyć lub ograniczyć korzystanie z portali społecznościowych.
• Nie korzystaj z mediów społecznościowych przed snem czy w trakcie posiłku.
• Nawiązuj relacje w świecie rzeczywistym.
• Podczas spotkań skupiaj swoją uwagę na rozmówcy, odłóż i wycisz telefon.
• Spróbuj nie sięgać po telefon jeśli jesteś zmęczony czy znudzony.
• Znajdź hobby.
• Spędzaj czas wolny aktywnie (wyjdź na spacer, rower, poćwicz itp.).

Gdzie szukać pomocy?

Pamiętaj, korzystanie z telefonu komórkowego nie jest problemem – to małe urządzenie ułatwia życie. Jednak zbyt częste i intensywne korzystanie z niego może prowadzić do uzależnienia się. Używanie telefonu w niektórych sytuacjach zagraża zdrowiu i życiu np. przez kierowców czy przechodniów. Jeżeli więc zauważysz objawy uzależnienia od smartfonu u siebie lub bliskich możesz uzyskać bezpłatną anonimową poradę i pomoc specjalistów:

• 116 111 Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, czynny całą dobę
• 800 100 100 Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawach bezpieczeństwa dzieci, poniedziałek – piątek 12:00 – 15:00
• 801 889 880 Telefon zaufania – uzależnienia behawioralne, czynny codziennie w godz. 17:00 – 22:00.