Aktualizacja: 20.10.2022
W początkowym stadium choroby nie daje żadnych objawów. Dlatego tak ważna jest profilaktyczna cytologia.
Rak szyjki macicy
- Rak szyjki macicy wykryty we wczesnym stadium rozwoju daje 99,9% szans na wyleczenie.
- Cytologia i szczepienia przeciw HPV to najskuteczniejsze metody walki z tym nowotworem.
- Każdego dnia dziesięć Polek słyszy diagnozę raka szyjki macicy, połowa z nich przegrywa walkę z chorobą z powodu zbyt późnego jej wykrycia.
- Ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem. Ponad 50% przypadków stanowią kobiety pomiędzy 45. a 65. rokiem życia.
Jakie są przyczyny rozwoju i objawy raka szyjki macicy?
Główne czynniki ryzyka rozwoju raka szyjki macicy:
- infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV)
- wiek (szczyt zachorowań przypada pomiędzy 45. a 55. rokiem życia)
- wczesne rozpoczęcie życia seksualnego
- duża liczba partnerów seksualnych
- duża liczba porodów
- niski status społeczny i ekonomiczny
- palenie papierosów
- stwierdzona wcześniej zmiana patologiczna w badaniu cytologicznym
- niemonogamiczni partnerzy seksualni, z infekcją HPV.
Zaawansowane stadium choroby może objawiać się:
- krwawieniem kontaktowym
- krwistymi lub wodnistymi upławami o przykrym zapachu i brudnoszarym kolorze
- bólem w okolicy podbrzusza i miednicy
- obrzękami kończyn dolnych
- bolesnym parciem na mocz i stolec
- krwią w moczu i stolcu
- nadciśnieniem.
Kluczowa jest regularna cytologia
Cytologia to skuteczne, bezpieczne i bezbolesne badanie. Do pobrania materiału z tarczy i kanału szyjki macicy wykonywanego przez lekarza ginekologa lub położną wykorzystuje się sprzęt jednorazowego użytku, tj. wziernik ginekologiczny i szczoteczkę cytologiczną.
Pobrany materiał przekazuje się do oceny mikroskopowej.
Zrób cytologię w programie badań przesiewowych
Cytologię wykonasz bezpłatnie w ramach programu NFZ.
Program Profilaktyki Raka Szyjki Macicy
Kto? ➔ kobiety w wieku 25-59 lat
Jak często? ➔ raz na 3 lata
Gdzie na badania? ➔ do gabinetów ginekologiczno-położniczych oraz wybranych placówek POZ, które mają kontrakt z NFZ
- Jeśli wynik cytologii nie wskaże żadnych niepokojących zmian, badanie w ramach programu można bezpłatnie powtórzyć po 3 latach. Kobiety obciążone czynnikami ryzyka, tj. kobiety zakażone HIV, przyjmujące leki immunosupresyjne, zakażone HPV, mają prawo do badań profilaktycznych co 12 miesięcy.
- W przypadku nieprawidłowego wyniku i konieczności dalszej diagnostyki wykonuje się badanie kolposkopowe lub kolposkopię z biopsją i badaniem histopatologicznym pobranych wycinków.
Zaszczep dziecko przeciwko wirusowi HPV
Prawie wszystkie przypadki raka szyjki macicy (99%) związane są z zakażeniem szczepami wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV), przenoszonym podczas kontaktów seksualnych.
Około 70% ludzi podczas swojego życia miało lub będzie miało kontakt z wirusami brodawczaka.
Zaledwie u 2% kobiet zakażonych HPV może wystąpić rak szyjki macicy.
Przed zakażeniem wirusem HPV najskuteczniej chronią szczepienia. Należy je wykonać odpowiednio wcześnie przed rozpoczęciem inicjacji seksualnej.
Od 1 listopada 2021 r. szczepionka przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) refundowana jest w 50%, co oznacza, że pacjent zapłaci tylko połowę ceny. Ze szczepienia mogą korzystać dziewczynki i chłopcy po 9. roku życia zgodnie ze wskazaniami.
Cytologia w liczbach
- Z Programu Profilaktyki Raka Szyjki Macicy korzysta jedynie 12,6% kobiet w wieku 25–59 lat.
- Według najnowszego raportu GUS 13% Polek nigdy nie wykonywało cytologii. Najczęściej badaniu cytologicznemu poddają się kobiety w wieku 20–49 lat, częściej mieszkanki miast niż wsi.
Cytologię w ramach Programu Profilaktyki Raka Szyjki Macicy można wykonać w każdym gabinecie ginekologiczno-położniczym, oraz w wybranych placówkach POZ, które mają kontrakt z NFZ.
Adresy placówek znajdziesz w wyszukiwarce „Gdzie się leczyć”: