Kategoria: Nowotwory
Opublikowano: 23.02.2023
Aktualizacja: 31.10.2024

Czy wiesz, że profilaktyka raka jelita grubego zmniejsza śmiertelność z jego powodu o 50-60%? Poznaj kilka sposobów, dzięki którym możesz zmniejszyć ryzyko zachorowania na ten nowotwór!

Rak jelita grubego jest trzecim najczęściej występującym nowotworem złośliwym w polskiej populacji. A ryzyko zachorowania na ten nowotwór rośnie po 50. roku życia. Dlatego tak ważne wprowadzanie zdrowych nawyków od najmłodszych lat oraz wykonywanie po 50. roku życia badania kolonoskopii.

Czym jest rak jelita grubego?

Rak jelita grubego to nowotwór występujący w końcowym odcinku przewodu pokarmowego. Rozwija się powoli, ze zmian łagodnych – tzw. polipów, które są zmianą przednowotworową. Polipy można łatwo usunąć, zapobiegając rozwojowi choroby.

Kto jest narażony na rozwój raka jelita grubego?

Do czynników, które mogą wpływać na rozwój tego nowotworu zalicza się:

  • wiek powyżej 50. roku życia
  • uwarunkowania genetyczne
  • obecność polipów w jelicie grubym
  • choroby zapalne jelit
  • siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej
  • nieprawidłowa dieta, nadmierna masa ciała
  • nadużywanie alkoholu i palenie papierosów.

Sposób na raka – profilaktyka raka jelita grubego

Dbając o swoje zdrowie możesz zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka. Dlatego wprowadzaj nawyki takie jak:

  • utrzymuj prawidłowe BMI przez całe życie
BMI (ang. Body Mass Index) to wskaźnik proporcji wzrostu do wagi. Umożliwia sprawdzenie, czy nasza masa ciała jest optymalna i obliczenie odpowiedniej wartości kalorycznej diety. O tym jak wyliczyć BMI przeczytasz na portalu Diety NFZ
  • zadbaj o regularną aktywność fizyczną
Aktywność fizyczna pobudza ruchy robaczkowe jelit, co zapobiega zaparciom i redukuje problem zalegania w jelicie zbędnych produktów przemiany materii. Regularny wysiłek fizyczny łagodzi procesy zapalne w błonie śluzowej jelita grubego
  • zadbaj o zdrową dietę – zalecenia dietetyczne obejmują pokarmy bogate w składniki odżywcze: warzywa, owoce, ziarna, ryby i inne jedzenie bogate w wapń, błonnik i kwasy omega-3
Błonnik pokarmowy chroni błonę śluzową jelita grubego i zabezpiecza ją przed rozwojem stanów zapalnych. Odpowiednia ilość błonnika w diecie skraca czas pasażu jelitowego oraz stymuluje procesy fermentacyjne w jelicie grubym. Dzięki temu tworzy odpowiednie podłoże dla rozwoju korzystnej mikroflory bakteryjnej
  • unikaj czerwonego mięsa, produktów przetworzonych, alkoholu
  • rzuć palenie tytoniu
Palenie papierosów zwiększa ryzyko raka jelita grubego aż o 18%

Badaj się profilaktycznie!

Jakie badania warto wykonać?

1. Badania kału w kierunku obecności krwi utajonej. W zależności od użytego testu, czułość metody waha się od 50 do 80%. Skierowanie do badania laboratoryjnego wystawia m.in. lekarz POZ. Jeżeli występują czynniki ryzyka, badanie kału można wykonać w ramach programu “Profilaktyka 40 Plus”.

Każda osoba, która skończyła 40 lat, a w ciągu ostatniego roku nie badała się, może poprzez Internetowe Konto Pacjenta albo w przychodni, która realizuje program, wypełnić ankietę i dostać skierowanie na bezpłatne badania diagnostyczne

2. Kolonoskopia, która daje 95% czułości w wykrywaniu raka jelita grubego.

Kolonoskopię wykonuje się aparatem z giętką końcówką (kolonoskop). Na jego końcu umieszczona jest kamera. Aparat wprowadza się przez odbyt do samego początku jelita grubego i wycofując go, ogląda się kolejne fałdy jelita. Jeżeli napotka się polipy (do 15 mm), można je usunąć już w trakcie badania. Bezpłatną kolonoskopię, bez skierowania, wykonasz w programie badań przesiewowych raka jelita grubego.

Program badań przesiewowych raka jelita grubego jest dla osób, które:

  • są w wieku 50–65 lat lub w wieku 40–49 lat i mają krewnego pierwszego stopnia, u którego rozpoznano nowotwór jelita grubego
  • nie wykonywały kolonoskopii w okresie ostatnich 10 lat i nie mają objawów sugerujących raka jelita grubego.

Do udziału w programie nie jest wymagane skierowanie.

Dowiedz się więcej o programie na stronie Pacjent.gov.pl

 

Do pobrania

Rak jelita grubego (ulotka)

PDF, 95 KB