Depresja i zdrowie psychiczne. Nie oceniaj, wspieraj

Jeśli cierpisz na depresję, masz prawo do swoich emocji i do wsparcia. Jeśli cierpi ktoś z Twoich bliskich, nie lekceważ tego i unikaj szkodliwych komentarzy. Dowiedz się, gdzie znaleźć pomoc.

Depresja w liczbach

• Zgodnie z szacunkami Institute for Health Metrics and Evaluation zaburzenia depresyjne były drugimi po (zaburzeniach lękowych) najczęściej występującymi zaburzeniami psychicznymi.
• 22 mln Europejczyków choruje na zaburzenia depresyjne (4,5% to kobiety, a 2,8% mężczyźni).
• W Polsce na zaburzenia depresyjne choruje ok. 1 mln osób (2,6% kobiet i 2% mężczyzn).

Najważniejsze komponenty zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży to:

• zdolność do doświadczania i wyrażania emocji, takich jak radość, smutek, gniew, przywiązanie, we właściwy i konstruktywny sposób
• pozytywna samoocena, szacunek dla innych, głębokie poczucie bezpieczeństwa, zaufanie do siebie i świata
• zdolność do funkcjonowania w rodzinie, grupie rówieśniczej, szkole i społeczności
• zdolność do inicjowania i podtrzymywania głębszych relacji (przyjaźń, miłość) oraz uczenia się funkcjonowania w świecie w sposób produktywny.

Niepokojące objawy

Depresja nie pozwala normalnie pracować, uczyć się, jeść, spać. Pojawia się uczucie bezsilności, bezradności, unikamy spotkań ze znajomymi, towarzyszy nam ciągłe uczucie zmęczenia.

Najczęstsze objawy depresji to:

• przewlekły stan obniżenia nastroju
• dominującym odczuciem jest smutek i przygnębienie
• zaburzenia apetytu – nadmierne zajadanie się lub brak apetytu
• brak odczuwania przyjemności
• problemy ze snem
• poczucie bezsilności, bezsensu życia
• wahania nastrojów.

Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży

Zdrowie psychiczne dzieci opiera się na trzech filarach: rodzinie, edukacji i relacjach z rówieśnikami.

Czynniki chroniące przed rozwojem problemów w obszarze zdrowia psychicznego i zaburzeń u dzieci, związane ze szkołą:

• poczucie przynależności (więź ze szkołą)
• pozytywny klimat szkoły
• prospołecznie nastawiona grupa rówieśników
• wymaganie od uczniów odpowiedzialności i udzielania sobie wzajemnej pomocy
• okazje do przeżycia sukcesu i rozpoznawania własnych osiągnięć
• zapobieganie przez placówki szkolne przemocy.

Pandemia wpłynęła negatywnie na wszystkie trzy obszary i spowodowała nasilenie lęków oraz przebodźcowanie dzieci powodujące problemy z koncentracją i pamięcią.

Profilaktyka

Aby zadbać o zdrowie psychiczne i zapobiegać depresji powinniśmy prowadzić zdrowy styl życia, a w szczególności:

• dbać o wypoczynek, wysypiać się regularnie (starajmy się chodzić spać o regularnej porze i zapewnijmy sobie osiem godzin snu)
• prowadzić aktywny tryb życia – ruch i wysiłek fizyczny to najlepszy środek antydepresyjny, stymuluje wytwarzanie w mózgu endorfin, hormonu dobrego samopoczucia, którego poziom spada w stanie depresyjnym
• odżywiać się zdrowo – niektóre pokarmy mają w sobie naturalne składniki zapobiegające obniżonemu nastrojowi i pomagające przywrócić dobre samopoczucie
• podtrzymywać swoje kontakty z przyjaciółmi i znajomymi.

Jak rodzice i opiekunowie mogą uchronić dzieci przed zaburzeniami psychicznymi i depresją:

• starajmy się słuchać dziecka i szanować jego zdanie, rozmawiajmy z dziećmi o problemach, o tym, co dzieje się w szkole oraz poza nią
• obserwujmy i zwracajmy uwagę na wszelkie zmiany w aktywności dziecka
• spędzajmy jak najwięcej czasu razem, pomagajmy organizować czas wolny, ograniczmy czas dziecka przed ekranem komputera
• pilnujmy prawidłowej higieny dnia – spania, aktywności fizycznej.