Większość nowotworów zależy od czynników zewnętrznych, na które mamy wpływ. Wśród nich wymienia się zdrowy styl życia, systematyczne wykonywanie badań profilaktycznych oraz unikanie ekspozycji na czynniki rakotwórcze
Europejski Kodeks Walki z Rakiem zawiera 12 zaleceń mówiących o tym, jak zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór. Zalecenia te obejmują elementy profilaktyki pozwalającej zapobiec zachorowaniu lub wcześnie wykryć chorobę, co w znacznym stopniu zwiększa szanse na jej wyleczenie.
12 sposobów na zdrowie
Zalecenie 1: Nie pal i unikaj nikotyny w każdej postaci. To jedyny sposób, by zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka. Jeżeli palisz, zrób wszystko, by zerwać z nałogiem. Możesz w tym celu skorzystać z Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym, dzwoniąc pod numer 801 108 108.
Zalecenie 2: Stwórz w swoim domu środowisko wolne od dymu tytoniowego. Poinformuj o zakazie palenia znajomych i inne osoby, które cię odwiedzają. Reaguj, jeżeli ktoś pali papierosy w twoim miejscu pracy.
Zalecenie 3: Utrzymuj prawidłową masę ciała. Ryzyko rozwoju raka rośnie proporcjonalnie wraz ze wzrostem ilości tłuszczu w organizmie. Kontroluj wskaźnik BMI (ang. Body Mass Index).
Zalecenie 4: Pamiętaj o aktywności fizycznej każdego dnia. Zamiast windy wybierz schody. Samochód zamień na rower. Na drobne zakupy idź spacerem. Każdego dnia przeznacz 60 minut na zróżnicowane zajęcia fizyczne o średniej intensywności lub 30 minut na zajęcia o intensywności wysokiej.
Zalecenie 5: Przestrzegaj zaleceń prawidłowego sposobu żywienia. Stosuj dietę bogatą w warzywa i owoce, ponieważ zawierają one antyoksydanty, czyli przeciwutleniacze. Substancje te zwalczają wolne rodniki, które mogą uszkadzać komórki i rozpoczynać proces powstawania nowotworu.
Zalecenie 6: Ogranicz alkohol. Nawet spożywane w niewielkich ilościach alkohole niskoprocentowe, takie jak wino czy piwo, mają potencjał rakotwórczy. Najlepiej więc ich unikaj.
Zalecenie 7: Chroń skórę przed słońcem i nie korzystaj z solarium. Używaj produktów do skóry z filtrami UVA i UVB. Obserwuj przebarwienia pojawiające się na twojej skórze. Pamiętaj! Czerniak jest jednym z najbardziej agresywnych nowotworów skóry, który może powstać z już istniejącego zdrowego znamienia pod wpływem słońca lub światła UV stosowanego w solariach.
Zalecenie 8: Chroń się przed działaniem substancji rakotwórczych w miejscu pracy. Postępuj zgodnie z zaleceniami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zalecenie 9: Dowiedz się, czy w domu jesteśmy narażeni na naturalne promieniowanie spowodowane wysokim stężeniem radonu. Jest to radioaktywny gaz szlachetny występujący w glebie i skałach, który przedostaje się do wnętrza budynków. Na jego występowanie najbardziej narażone są osoby przebywające w piwnicach oraz mieszkające na niższych piętrach budynków.
Zalecenie 10: Kobiety powinny pamiętać o tym, że:
- karmienie piersią zmniejsza u matki ryzyko zachorowania na nowotwory – jeśli możesz, karm swoje dziecko piersią
- hormonalna terapia zastępcza zwiększa ryzyko rozwoju niektórych nowotworów – ogranicz jej stosowanie.
Zalecenie 11: Zadbaj o to, aby Twoje dzieci zostały zaszczepione przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B oraz przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego HPV.
Zalecenie 12: Bierz udział w zorganizowanych bezpłatnych programach badań przesiewowych w celu wczesnego wykrywania raka jelita grubego, raka piersi, raka szyjki macicy.
Profilaktyka z NFZ
Zachęcamy do kontroli masy ciała i indeksu BMI, którą możesz wykonać w kioskach profilaktycznych w oddziałach NFZ.
Zapraszamy do udziału w programach treningowych „8 TYGODNI DO ZDROWIA | YouTube”. Są one dostępne na kanale Akademia NFZ | YouTube.
Weź udział w badaniach profilaktycznych, które zrealizujesz w ramach programów finansowanych przez NFZ. Wśród nich:
- Program badań przesiewowych raka jelita grubego
- Program profilaktyki raka piersi
- Program profilaktyki raka szyjki macicy.
