Kategoria: Układ krążenia
Opublikowano: 30.07.2022
Aktualizacja: 29.09.2023

Nie lekceważ pierwszych niepokojących objawów. Pomoże Ci w tym program profilaktyki ChUK.

Choroby układu krążenia (ChUK)

  • Nieleczone nadciśnienie może prowadzić m.in. do udarów, choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca i nerek.
  • Ponad 40% zgonów kardiologicznych u mężczyzn spowodowanych jest chorobą wieńcową, w przypadku kobiet jest to 30%.
  • Miażdżyca zajmuje trzecie miejsce wśród przyczyn zgonów w Polsce.
  • Na zawał serca umiera rocznie około 15 tys. Polaków.

Czym są choroby układu krążenia?

Choroby układu krążenia, nazywane inaczej chorobami układu sercowo-naczyniowego. To pojęcie obejmujące zaburzenia w obrębie układu naczyń krwionośnych i serca. Mimo coraz lepszej diagnostyki i nowoczesnych metod leczenia choroby te są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów tak w Polsce, jak i w wielu innych krajach świata. Zachorowalność wzrasta, zwłaszcza u mężczyzn w średnim wieku. Bardzo często osoby z dolegliwościami  ze strony układu krążenia ignorują pierwsze objawy.

Najczęstsze choroby układu krążenia

Wśród chorób układu krążenia wyróżnić można zarówno wady wrodzone serca, choroby o podłożu genetycznym, jak i choroby nabyte. Najczęściej występujące choroby to:

  • nadciśnienie tętnicze – stan, w którym ciśnienie tętnicze krwi jest wyższe niż przyjęta górna granica. Najczęstsze objawy: ból głowy, bezsenność, szumy uszne, zaburzenia widzenia
  • niewydolność serca – stan, w którym serce nie ma wystarczającej siły, aby przepompować odpowiednią ilość krwi. Najczęstsze objawy: osłabienie, łatwe męczenie się nawet przy niewielkim wysiłku, duszności, obrzęki
  • zawał serca – występuje na skutek przerwania dopływu krwi do części mięśnia sercowego przez dłuższy czas; objawia się zazwyczaj intensywnym bólem w klatce piersiowej, który może promieniować np. do barku, żuchwy, oraz m.in. nudnościami, dusznością, niepokojem
  • choroba wieńcowa – spowodowana jest niewłaściwym zaopatrzeniem serca w krew tętniczą w wyniku zwężenia naczyń wieńcowych. Najczęstsze objawy: powysiłkowe bóle w klatce piersiowej ustępujące w spoczynku i męczliwość
  • udar mózgu – miejscowe zaburzenie krążenia krwi w obrębie naczyń zlokalizowanych w mózgu, do którego dochodzi nagle; wyróżnia się dwa rodzaje udarów – niedokrwienny oraz krwotoczny.

Czynniki ryzyka

Niektóre wzorce zachowań składające się na współczesny styl życia odgrywają ważną rolę w rozwoju chorób układu krążenia. Zaburzenia biochemiczne wywołane przez niewłaściwe wzorce określane są jako czynniki ryzyka.

Najistotniejsze czynniki ryzyka w przypadku chorób układu krążenia:

  • nadciśnienie tętnicze krwi
  • zaburzenia gospodarki lipidowej (podwyższone stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDL-cholesterolu, triglicerydów i niskie stężenie HDL-cholesterolu)
  • upośledzona tolerancja glukozy
  • palenie tytoniu
  • niewłaściwe odżywianie
  • siedzący tryb życia
  • nadwaga i otyłość
  • nadmierny przewlekły stres
  • wiek
  • płeć męska.

Kodeks zdrowego układu krążenia

  • Odżywiaj się zdrowo (ogranicz spożycie tłuszczów nasyconych i soli).
  • Uprawiaj regularnie umiarkowaną aktywność fizyczną 150–300 minut tygodniowo.
  • Kontroluj ciśnienie tętnicze krwi. Utrzymuj je w granicach normy (<140/90mmHg).
  • Zadbaj o prawidłowe stężenie cholesterolu.
  • Rzuć palenie i unikaj ekspozycji biernej na dym tytoniowy.
  • Ogranicz spożywanie alkoholu.
  • Utrzymuj prawidłową masę ciała (18,5 – 24,9 BMI ).

BMI = (masa ciała [kg])/(wzrost [m]^2)

Darmowy plan żywieniowy DASH NADCIŚNIENIE jest dostępny na portalu: Diety NFZ

Program Profilaktyki Chorób Układu Krążenia

Program ChUK skierowany jest do osób, które:

  • są w wieku od 35 do 65 lat
  • obciążone są czynnikami ryzyka (palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze krwi, zaburzenia gospodarki lipidowej, niska aktywność ruchowa, nadwaga i otyłość, upośledzona tolerancja glukozy, nadmierny stres, nieracjonalne odżywianie się, wiek)
  • nie mają rozpoznanej choroby układu krążenia, cukrzycy, przewlekłej choroby nerek lub rodzinnej hipercholesterolemii (jeśli chorujesz na te choroby, dowiesz się od lekarza, czy możesz wziąć udział w programie)
  • w okresie ostatnich 5 lat nie korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach programu.

Szczegółowe informacje o programie znajdziesz na stronach:

Program profilaktyki chorób układu krążenia (ChUK) | Pacjent (link otwiera się w nowej karcie)

Programy profilaktyczne | Portal NFZ (link otwiera się w nowej karcie)

Lista placówek biorących udział w programie:

Wyszukiwarka Gdzie Się Leczyć – programy profilaktyczne (link otwiera się w nowej karcie)

 

Do pobrania

Układ krążenia (ulotka 2023 r.)

PDF, 684 KB

Profilaktyka chorób układu krążenia

pdf, 701 KB