Jeśli niepokoi Cię Twój stan zdrowia, zgłoś się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Nie lecz się sama!

Odwiedzaj swojego lekarza przynajmniej raz w roku, nawet gdy nic Ci nie dolega. Lekarz nie tylko leczy i kieruje całym procesem Twojego leczenia. Dba także o to byś jak najdłużej była zdrowa, profilaktycznie zlecając Ci okresowo badania diagnostyczne, np. morfologię, badanie moczu, gastroskopię lub kolonoskopię. Sprawdza w ten sposób stan Twojego zdrowia. A jeśli uzna, że powinien Cię zbadać specjalista, wystawi Ci skierowanie do niego.

Od 1 lipca 2022 r. lekarz podstawowej opieki zdrowotnej może zlecić Ci także:

• sprawdzenie poziomu (ferrytyny) żelaza w organizmie
• sprawdzenie stężenia witaminy B12
• sprawdzenie poziomu kwasu foliowego
• badanie anty-CCP – wykorzystywane w rozpoznawaniu reumatoidalnego zapalenia stawów
• zrobienie testu CRP, który pomaga ustalić przyczynę choroby, stanu zapalnego
• badanie przeciwciał anty-HCV – badanie sprawdza obecność lub brak przeciwciał przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu C (HCV).

Od 1 listopada 2023 r. lekarz POZ może także zlecić więcej badań diagnozujących alergię. A lekarz, który udziela świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, będzie mógł wystawiać skierowania na badania laboratoryjne.

Pamiętaj, że to lekarz decyduje o tym, czy wystawi Ci skierowanie na konkretne badanie. Może odmówić Ci wystawienia skierowania – jeśli oceni, że nie zachodzi taka potrzeba.

Lekarz podejmuje wszystkie decyzje na podstawie wskazań medycznych, a nie na żądanie pacjenta.

Skorzystaj z bezpłatnych badań diagnostycznych, w ramach programu profilaktycznego „Profilaktyka 40 PLUS”. W pakiecie badania otrzymasz skierowanie na:

• morfologię krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi
• pomiar stężenia cholesterolu całkowitego albo kontrolny profil lipidowy
• pomiar stężenia glukozy we krwi
• AlAT, AspAT, GGTP
• pomiar poziomu kreatyniny we krwi
• badania ogólne moczu
• badania poziomu kwasu moczowego we krwi
• badania na krew utajoną w kale
• pomiar ciśnienia tętniczego
• pomiar masy ciała, wzrostu, obwodu w pasie oraz obliczenie wskaźnika masy ciała (BMI).

Przeczytaj, jak zgłosić się na badanie (link otwiera się w nowej karcie)

Bezpłatny przegląd stomatologiczny wykonuj raz w roku w dowolnej placówce, która ma umowę z NFZ.

W ramach leczenia stomatologicznego możesz skorzystać ze świadczeń:

• ogólnostomatologicznych
• chirurgii stomatologicznej (operacyjne leczenie jamy ustnej, np. usuwanie zębów)
• periodontologii (leczenie chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej)
• protetyki (protezy częściowe lub w przypadku bezzębia – protezy całkowitej szczęki lub żuchwy)
• pomocy doraźnej.

Jak znaleźć stomatologa w ramach NFZ?

Wykaz placówek, które oferują leczenie stomatologiczne, znajdziesz w wyszukiwarce „Gdzie się leczyć” (link otwiera się w nowej karcie) . Wybierz z listy „Leczenie stomatologiczne” i województwo lub miejscowość.

Pomoc doraźna

W przypadku nagłego bólu zęba możesz skorzystać z dyżuru stomatologicznego.

Pomoc doraźną w gabinecie otrzymasz, w czasie gdy gabinety są zamknięte np. w nocy lub w niedzielę

Listę placówek, które udzielają pomocy doraźnej, znajdziesz w artykule: Doraźna pomoc dentystyczna | Pacjent (link otwiera się w nowej karcie)

Badaj sama swoje piersi! Co miesiąc, 3-5 dni po zakończeniu miesiączki, a jeśli już nie miesiączkujesz, w ustalony dzień miesiąca, sprawdzaj swoje piersi. Sprawdzaj w szczególności:

• kształt i rozmiar piersi
• brodawki i zgrubienia.

Jeśli zauważysz jakąś zmianę, której wcześniej nie było, zgłoś się do lekarza.

Dlaczego samobadanie piersi jest takie ważne?

Większość zmian w piersiach kobiety wykrywają podczas samobadania. A wcześnie wykryty rak piersi jest uleczalny.

Jak prawidłowo wykonać samobadanie piersi?

Opis całego badania znajdziesz w artykule Jak prawidłowo wykonać samobadanie piersi (link otwiera się w nowej karcie).

Regularne badania kontrolne dają szansę na wczesne wykrycie raka szyjki macicy i wyleczenie.

Bezpłatna cytologia w ramach programu profilaktycznego raka szyjki macicy, przysługuje Ci raz na 36 miesięcy.

Cytologię powinnaś wykonywać częściej, czyli co 12 miesięcy, jeśli jesteś obciążona czynnikami ryzyka:

• jesteś zakażona wirusem HIV
• przyjmujesz leki immunopresyjne
• jesteś zakażona wirusem HPV.

O częstszej cytologii może zdecydować także Twój lekarz.

Co to jest cytologia?

Cytologia to badanie, które pozwala wykryć raka szyjki macicy. Jest bezbolesne i całkowicie bezpieczne.

Badanie cytologiczne trwa kilka minut i wykonuje się je w gabinecie ginekologicznym lub u położnej podstawowej opieki zdrowotnej. Podczas badania do pochwy jest wprowadzany wziernik, aby pobrać wymaz z szyjki macicy. Pobrany wymaz jest przekazywany do laboratorium, aby ocenić prawidłowość występujących w nim komórek.

Gdzie możesz wykonać bezpłatną cytologię?

Wykaz placówek wykonujących bezpłatną cytologię znajdziesz w wyszukiwarce „Gdzie się leczyć” (link otwiera się w nowej karcie) . Wybierz z listy nazwę programu: „Profilaktyka raka szyjki macicy” i województwo lub miejscowość.

Do udziału w programie i do ginekologa nie potrzebujesz skierowania.

Zapisz się na bezpłatną wizytę u ginekologa, szczególnie jeśli:

• odczuwasz ból
• zauważyłaś coś niepokojącego
• chcesz porozmawiać o współżyciu seksualnym
• masz objawy menopauzy.

Wizyta kontrolna u ginekologa jest zalecana raz do roku między innymi przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne.

Jak przebiega wizyta u ginekologa?

Podczas wizyty lekarz przeprowadzi z Tobą wywiad. Lekarz może zapytać Cię między innymi:

• czy jeszcze miesiączkujesz
• kiedy miałaś ostatnią miesiączkę
• ile dni zazwyczaj trwa lub trwała Twoja miesiączka
• czy miesiączkujesz lub miesiączkowałaś regularnie
• czy bolą cię narządy płciowe
• czy masz regularne stosunki seksualne
• czy masz objawy menopauzy.

Do ginekologa nie potrzebujesz skierowania.

Jak znaleźć ginekologa w ramach NFZ?

Wykaz placówek, które oferują leczenie ginekologiczne, znajdziesz w wyszukiwarce „Gdzie się leczyć” (link otwiera się w nowej karcie). Wybierz z listy „Ginekologia” i województwo lub miejscowość.

Skorzystaj z bezpłatnych konsultacji dietetycznych, niezależnie od wieku.

Z dietetykiem, psychodietetykiem lub specjalistą od aktywności fizycznej możesz porozmawiać w Centrum Dietetycznym Online (link otwiera się w nowej karcie).

Dlaczego zbilansowana dieta jest ważna?

Dieta to ważny element profilaktyki wielu chorób, w tym nowotworów.

Ryzyko nowotworów jest większe, jeśli:

• masz nadwagę
• jesz dużo przetworzonego czerwonego mięsa
• jesz mało produktów zbożowych i pełnoziarnistych oraz nasion roślin strączkowych
• jesz mało warzyw i owoców
• nie uprawiasz aktywności fizycznej
• pijesz dużo alkoholu
• palisz papierosy
• używasz dużo soli kuchennej
• używasz dużo cukru i tłuszczu, pijesz napoje słodzone.

Mammografia to badanie, które pozwala wykryć raka piersi w jego wczesnym stadium rozwoju.

Mammografię wykonuje się za pomocą promieni rentgenowskich. Jest bezpłatna. Wykonuj ją co dwa lata.

Gdzie możesz zgłosić się do programu profilaktyki raka piersi?

Wykaz placówek realizujących ten program znajdziesz w wyszukiwarce „Gdzie się leczyć” (link otwiera się w nowej karcie). Wybierz z listy „Profilaktyka raka piersi” i województwo lub miejscowość.

Więcej na temat mammografii przeczytasz w artykule: Profilaktyka raka piersi | Pacjent (link otwiera się w nowej karcie)

Zadbaj o swoje serce i naczynia krwionośne i weź udział w bezpłatnym badaniu profilaktycznym chorób układu krążenia (ChUK).

Możesz skorzystać z programu ChUK, jeśli:

• masz 35–65 lat
• dotychczas nie rozpoznano u Ciebie choroby układu krążenia, cukrzycy, przewlekłej choroby nerek lub rodzinnej hipercholesterolemii  (jeśli na nie chorujesz, dowiesz się od lekarza, czy możesz wziąć udział w programie)
• nie korzystałaś w ciągu ostatnich 5 lat z badań w ramach programu profilaktyki chorób układu krążenia (CHUK), również u innego świadczeniodawcy .

Dlaczego warto zbadać swoje serce?

Choroby układu sercowo-naczyniowego rozwijają się powoli i często niezauważalnie. Są przyczyną zawałów, udarów. A powikłania po tych chorobach mogą prowadzić nawet do niepełnosprawności. Dlatego już od młodości korzystaj z profilaktyki chorób kardiologicznych, aby zapobiec ich pojawieniu się w późniejszych latach.

Gdzie możesz zgłosić się do programu ChUK?

Wykaz placówek realizujących ten program znajdziesz w wyszukiwarce  „Gdzie się leczyć” (link otwiera się w nowej karcie). Wybierz z listy „Profilaktyka chorób układu krążenia” i województwo lub miejscowość.

Zauważyłaś na swojej skórze nietypowe zmiany? Skonsultuj je z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej. Jeśli lekarz stwierdzi u Ciebie niepokojące zmiany skórne, skieruje Cię do dermatologa lub chirurga onkologa.

Jeżeli palisz papierosy lub inne wyroby tytoniowe, koniecznie się zbadaj! Możesz skorzystać z bezpłatnego programu profilaktyki chorób odtytoniowych (w tym przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, w skrócie POChP), jeśli:

• masz powyżej 18 lat
• palisz papierosy lub inne wyroby tytoniowe
• nie miałaś w ramach programu profilaktyki POChP wykonanych badań spirometrycznych w ciągu ostatnich 36 miesięcy
• nie zdiagnozowano u Ciebie wcześniej przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, przewlekłego zapalenia oskrzeli lub rozedmy.

Z badania powinnaś skorzystać zwłaszcza, jeśli masz 40–65 lat.

Jakie badania otrzymasz w ramach tego programu?

Lekarz przeprowadzi z Tobą wywiad dotyczący palenia tytoniu i Twojego zdrowia. Jeżeli będzie potrzeba, skieruje Cię na badania diagnostyczne, między innymi:

• badania przedmiotowe (pomiar masy ciała, wzrostu, ciśnienia tętniczego krwi)
• badania fizykalne.

Jeśli zdecydujesz się rzucić palenie, lekarz skieruje Cię do placówki, w której weźmiesz udział w terapii grupowej. Lekarz może również skierować Cię na dalszą diagnostykę poza programem.

Dlaczego powinnaś rzucić palenie?

Papierosy przyczyniają się do zachorowania na wiele chorób, takich jak m.in.: nowotwory płuc, zawał serca, zakrzepicę żył oraz przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) – przewlekłe zapalenie oskrzeli i rozedma płuc. Rocznie z powodu chorób odtytoniowych umiera aż 60 tysięcy osób.

Gdzie możesz zgłosić się do programu POChP?

Wykaz placówek realizujących ten program znajdziesz w wyszukiwarce „Gdzie się leczyć” (link otwiera się w nowej karcie). Wybierz z listy „Profilaktyka chorób odtytoniowych” i województwo lub miejscowość.

Gruźlica jest chorobą zakaźną, która może dotknąć każdego z nas. Często bywa wykrywana przypadkowo. Dlatego sprawdź, czy ryzyko zachorowania na nią dotyczy również Ciebie.

Program profilaktyki gruźlicy

Program jest adresowany do osób, które nie miały w dotychczasowym wywiadzie rozpoznanej gruźlicy, a zwłaszcza:

• miały bezpośredni kontakt z osobami z już rozpoznaną gruźlicą
• mają trudne warunki życiowe, mogące znacząco wpłynąć na wystąpienie choroby (osoby z niepełnosprawnością, obciążone długotrwałą chorobą, obciążone problemem alkoholowym i narkomanią, bezdomne, długotrwale bezrobotne).

Gdzie możesz zgłosić się do programu profilaktyki gruźlicy?

Wykaz placówek realizujących ten program znajdziesz w wyszukiwarce „Gdzie się leczyć” (link otwiera się w nowej karcie). Wybierz z listy „Profilaktyka gruźlicy” i województwo lub miejscowość.

Rak jelita grubego może rozwijać się bez objawów nawet przez kilka lat. Dlatego tak ważne są badania przesiewowe i wczesne wykrycie choroby.

Możesz skorzystać z bezpłatnych badań przesiewowych raka jelita grubego, jeśli:

• masz od 50 do 65 lat
• lub masz od 40 do 49 lat i u Twoich najbliższych krewnych, rozpoznano nowotwór jelita grubego.

Na czym polega badanie?

Program przesiewowy jest bezpłatny. Nie musisz mieć na niego skierowania. Badanie obejmuje wykonanie kolonoskopii, w tym:

• pobranie wycinków z nacieku nowotworowego lub zmian podejrzanych o charakter nowotworowy
• usunięcie polipów wielkości do 15 mm
• poddanie badaniu histopatologicznemu wszystkich wycinków i usuniętych polipów
• wskazanie konkretnych zaleceń dotyczących leczenia u osób, które wykonały kolonoskopię przesiewową.

Jak przebiega badanie?

Kolonoskopia trwa od 15 do 40 minut. Badanie można wykonać w znieczuleniu miejscowym lub znieczuleniu ogólnym.

Jakie placówki realizują te badanie?

Wykaz placówek i więcej informacji o tym programie znajdziesz pod tym linkiem:  Program badań przesiewowych raka jelita grubego | Narodowy Fundusz Zdrowia (link otwiera się w nowej karcie)

Zaszczep się przeciw grypie.

W sezonie 2023/2024 przysługuje Ci do 50% refundacji na szczepionkę przeciw grypie.

Informacje o tym, jak skorzystać z częściowej refundacji szczepienia, znajdziesz na stronie Grypa – Szczepienia.Info (link otwiera się w nowej karcie).