Szczepienia – co o nich wiesz?

Układ odpornościowy jest niezwykle złożony. Chroni organizm przed obcymi bakteriami i wirusami. Szczepienie uruchamia naturalną odporność – to rodzaj treningu przed kontaktem z bakteriami i wirusami

Jeśli zaszczepiona osoba zetknie się z danym patogenem (wirusem, bakterią), układ odpornościowy będzie przygotowany do szybszej i silniejszej obrony.

Po co się szczepić?

Szczepionka chroni przed:

• zachorowaniem i ciężkim przebiegiem choroby
• powikłaniami w wyniku choroby – one mogą być największym zagrożeniem.

Organizm po każdej podanej dawce szczepionki potrzebuje około 2 tygodni na wytworzenie maksymalnej odporności. Niektóre szczepienia trzeba powtarzać w ciągu życia (np. przeciw krztuścowi, tężcowi, grypie).

Jakie mogą być konsekwencje chorób zakaźnych?

Choroby zakaźne mogą prowadzić do ciężkich powikłań. Niektóre przykłady to:

• zachorowanie chłopca na świnkę – może skutkować bezpłodnością
• różyczka w czasie 1. trymestru ciąży – może prowadzić do ciężkiego uszkodzenia płodu
• odra może doprowadzić do śmierci lub ciężkich powikłań: utraty wzroku, głuchoty lub niepełnosprawności intelektualnej
• poliomyelitis może prowadzić do nieodwracalnych porażeń, w tym porażenia mięśni oddechowych i zgonu
• błonica jest chorobą zagrażającą życiu, może prowadzić do uduszenia, zatrzymania akcji serca i powikłań neurologicznych
• krztusiec u niemowląt i małych dzieci może być przyczyną zapalenie płuc, bezdechu, drgawek, encefalopatii, a nawet zgonu; krztusiec u dorosłych może powodować: omdlenia, zaburzenia snu, nietrzymanie moczu i stolca, złamania żeber
• ludzki wirus brodawczaka (HPV) odpowiada za raka szyjki macicy oraz kilku innych nowotworów u obojga płci.

Rodzaje szczepionek

Szczepionki dzieli się na:

• żywe – zawierają całe, drobnoustroje pozbawione zjadliwości (np. przeciw gruźlicy, odrze, śwince i różyczce)
• inaktywowane (zabite) – zawierają zabite wirusy, bakterie lub ich fragmenty, jak białka, polisacharydy, toksoidy (np. szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, przeciw pneumokokom, przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu)
• najnowszej generacji:
  • mRNA – zawierają informację genetyczną o produkcji antygenu (białka) do której dochodzi już w komórkach zaszczepionej osoby (np. przeciw COVID-19).
  • wektorowe – zawierają modyfikowane (niezjadliwe) wirusy, które stanowią wektor (nośnik) z wbudowaną informacją genetyczną o produkcji antygenu (białka) do której dochodzi już w komórkach zaszczepionej osoby (np. przeciw Ebola, przeciw COVID-19).

Szczepienie naśladuje naturalne zakażenie i stymuluje odporność. Żadne badania nie potwierdzają, aby szczepienia zaburzały układ odporności.

Szczepienia w aptece

Wiele szczepień możesz wykonać w aptece, jeśli masz receptę. W wykazie szczepień, które może zrobić farmaceuta, znajdują się między innymi:

• szczepienia przeciw COVID-19
• szczepienia przeciw grypie (w schemacie jednodawkowym, cyklicznie w sezonie jesienno-zimowym)
• szczepienia przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM)
• szczepienia przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
• szczepienia przeciw wirusowi HPV
• szczepienia przeciw pneumokokom
• szczepienia przeciw półpaścowi
• szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR)
• szczepienia przeciw poliomyelitis
• szczepienia przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B
• szczepienia przeciw zakażeniom wirusem RSV.

Aptekę, która realizuje szczepienie znajdziesz na stronie Zaszczep się w aptece | Pacjent (link otwiera się w nowej kacie)

Więcej informacji o szczepionkach znajdziesz w magazynie “Ze Zdrowiem” pt. „Szczepimy się” (link otwiera się w nowej karcie).