Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) – kiedy wciąż brakuje tchu

Nie da się wyleczyć, męczy chorego latami i skraca życie. Dlatego tak ważne jest, by rozpoznać ją odpowiednio wcześnie, a najlepiej zrobić wszystko, by jej uniknąć.

POChP statystycznie

• W Polsce na POChP choruje ponad 2 miliony osób.
• Tylko 600 tysięcy osób ma rozpoznanie i jest aktywnie leczonych.
• Choroba dotyka ok. 10% osób powyżej 40. roku życia.
• Większość pacjentów nie wie, że przyczyną kaszlu i duszności jest przewlekła choroba.
• Nierozpoznana lub późno rozpoznana POChP skraca życie o 10–15 lat.

Czym jest POChP?

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to powszechnie występująca, przewlekła choroba poddająca się profilaktyce i leczeniu.

Cechuje się utrwalonym ograniczeniem przepływu powietrza przez dolne drogi oddechowe. Zazwyczaj jest to związane z nadmierną reakcją zapalną w oskrzelach i płucach w odpowiedzi na szkodliwe działanie gazów i pyłów, w Polsce najczęściej dymu tytoniowego.

Czynniki ryzyka

• Palenie tytoniu – odpowiada za około 80% przypadków POChP.
• Zanieczyszczenie powietrza w miejscu pracy lub zamieszkania – szacuje się, że w krajach uprzemysłowionych odpowiedzialne jest za rozwój POChP u około 19% wszystkich przypadków choroby.
• Palenie bierne.
• Predyspozycje osobnicze.

Niepokojące objawy

• Duszność – postępująca w czasie, nasilająca się przy wysiłku. W miarę upływu lat także spoczynkowa.
• Przewlekły kaszel – przerywany lub nieproduktywny, nawracający.
• Przewlekłe odkrztuszanie plwociny – najbardziej nasilone w godzinach rannych.

Rozpoznanie

POChP ze względu na niecharakterystyczne objawy rozpoznawane jest zbyt późno. Skuteczną walkę utrudnia bezobjawowość choroby w początkowym stadium. Pierwsze objawy POChP występują ok. 10–20 lat od narażenia na czynniki ryzyka, u osób w wieku powyżej 40 lat. Rozpoznanie ustala się na podstawie obrazu klinicznego i spirometrii.

Leczenie POChP

• Leczenie polega głównie na spowolnieniu postępu choroby, poprawie jakości życia i zmniejszeniu ryzyka występowania zaostrzeń.
• Ważne jest, by rozpocząć leczenie we wczesnym etapie choroby, zanim dojdzie do rozwoju następstw pozapłucnych.
• Ma charakter przewlekły i trwa do końca życia.
• Najważniejszym elementem skutecznego leczenia jest całkowite zaprzestanie palenia tytoniu.
• Ważnym elementem jest również edukacja i rehabilitacja pacjenta.
• Każdy chory, który otrzyma leki wziewne, powinien być przeszkolony przez lekarza jak prawidłowo wykonywać inhalacje.
• W leczeniu stosuje się środki farmakologiczne, tlen, w wybranych przypadkach również zabiegi operacyjne.

Profilaktyka POChP

• Unikaj czynników wpływających na rozwój choroby: zaprzestań palenia i unikaj biernego palenia (nie przebywaj w pomieszczeniu, gdzie ktoś pali).
• Utrzymuj sprawność fizyczną, wzmacnia ona odporność, poprawia kondycję. Zalecana jest rehabilitacja oddechowa, ćwiczenia mięśni nóg i brzucha, spacery (minimum 30 minut dziennie), jazda na rowerze.
• Przed wyjściem z domu sprawdź jakość powietrza (jeżeli jest zła – staraj się nie wychodzić lub wychodzić z maską antysmogową).
• Stosuj właściwą dietę w celu utrzymania odpowiedniej masy ciała (skorzystaj z bezpłatnych planów żywieniowych dostępnych na stronie Diety NFZ).
• Chroń się przed infekcjami dróg oddechowych: szczep się przeciwko grypie każdego roku oraz przeciw COVID-19 i pneumokokom.

Spirometria

• Spirometria jest badaniem prostym i nieinwazyjnym, umożliwia ocenę parametrów objętościowych i pojemnościowych płuc.
• Słowo spirometria pochodzi z języka greckiego i oznacza pomiar oddychania (łac. spiro + metro).
• Określa szybkość przepływu powietrza przez poszczególne odcinki dróg oddechowych podczas wdechu i wydechu.
• Badanie spirometryczne jest jednym z częściej wykonywanych badań czynnościowych układu oddechowego.