Aktualizacja: 09.10.2023
Narodziny dziecka to zazwyczaj wielka radość. Nie chroni ona jednak przed depresją.
Depresja poporodowa
- 10–22% kobiet cierpi na depresję poporodową.
- 50–80% przypadków to tzw. baby blues – stan niewymagający interwencji specjalistycznej, jednak pozostałe przypadki często wymagają hospitalizacji.
- Co trzecia kobieta w pierwszym tygodniu połogu wykazuje wysoki wskaźnik depresji poporodowej.
- W przypadku kobiet, które rodziły poprzez cesarskie cięcie, ryzyko wystąpienia depresji poporodowej może być nawet 6-krotnie wyższe w porównaniu z kobietami, które rodziły naturalnie.
Depresja poporodowa jest fizyczną i psychiczną reakcją kobiety na narodziny dziecka. Jest to poważne zaburzenie psychiczne, które w negatywny sposób wpływa na życie i funkcjonowanie kobiety po porodzie.
Depresja poporodowa pojawia się zwykle do 4 tygodnia po urodzeniu dziecka. Jej nasilenie jest zazwyczaj umiarkowane bądź ciężkie. Trwa średnio od 3 do 9 miesięcy. Jeśli nie jest leczona, objawy mogą utrzymywać się nawet rok po porodzie.
Istotą leczenia depresji poporodowej jest zapobieganie tzw. psychozie poporodowej, która jest bezpośrednim zagrożeniem dla życia dziecka i matki.
Jaka jest przyczyna powstawania depresji poporodowej?
Na rozwój depresji poporodowej wpływają liczne czynniki, które wspólnie oddziałując na kobietę, zwiększają ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych. Jednym z czynników jest stres, trudne wydarzenie życiowe, brak wsparcia, trudna relacja z partnerem, stresujące wydarzenia w ostatnim czasie, trauma psychiczna. Drugim natomiast fakt, że po porodzie dochodzi do spadku estrogenu oraz zmian w układzie podwzgórze – przysadka mózgowa, podczas których w mózgu kobiety dochodzi do nieadekwatnego pobudzania i hamowania neuronalnego. Zmiany emocjonalne wraz z zaburzeniami hormonalnymi wywołują zaburzenia mechanizmu regulacji, które w następstwie mogą prowadzić do rozwoju depresji poporodowej.
Co powinno niepokoić?
W okresie poporodowym u wielu kobiet mogą wystąpić zmiany nastroju. Jeśli są one niewielkie i przejściowe, nie stanowią podstawy do rozpoznania depresji poporodowej. Jeśli jednak u kobiety wystąpią poniższe symptomy, wówczas kobieta może zmagać się z depresją poporodową:
- niechęć do dziecka
- przewlekły stan obniżenia nastroju
- poczucie winy
- smutek i przygnębienie jako dominujące odczucia
- zaburzenia apetytu – nadmierne zajadanie się lub brak apetytu
- brak odczuwania przyjemności
- problemy ze snem
- poczucie bezsilności, bezsensu życia
- wahania nastrojów.
Profilaktyka depresji poporodowej
Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia depresji poporodowej – warto odpowiednio przygotować się do narodzin dziecka – uczestniczyć w zajęciach szkoły rodzenia, zbierać informacje, dzięki którym łatwiej będzie odnaleźć się w roli rodzica. Warto również rozmawiać z partnerem i rodziną o swoich obawach wynikających z macierzyństwa, próbować wyobrażać sobie siebie w roli rodzica, zanim dziecko pojawi się na świecie. Ponadto, należy zadbać o:
- odpoczynek (w pierwszych miesiącach życia noworodek/ niemowlę potrzebuje kilkunastu godzin snu w ciągu doby, warto zatem wykorzystać ten czas na sen czy po prostu chwile dla siebie)
- wysiłek fizyczny, który jest najlepszym środkiem antydepresyjnym (nawet delikatne ćwiczenia poprawiają samopoczucie)
- odpowiedni sposób odżywiania.
Standardem na oddziałach patologii ciąży jest wsparcie psychologiczne.
Wsparcie jest najważniejsze!
Pojawienie się na świecie dziecka niewątpliwie jest związane z przystosowaniem się do wielu zmian, którym podlega życie kobiety i jej rodziny. Kluczową rolę w radzeniu sobie w nowej sytuacji – macierzyństwie – odgrywa pomoc bliższego (rodziny, przyjaciół) i dalszego (personel medyczny) otoczenia. Wsparcie w pierwszych chwilach macierzyństwa jest najważniejsze! Dzięki niemu można zapobiec depresji poporodowej i skutecznie ją leczyć.
Dieta DASH – na poprawę nastroju i walkę z apatią
Dieta powinna być bogata w kwasy tłuszczowe omega-3, kwas foliowy, witaminę B12, cynk, selen i żelazo. Odpowiedni sposób żywienia jest doskonałym elementem profilaktyki zdrowotnej – zapewnia dobrostan zarówno psychiczny, jak i fizyczny. Stosowanie tej diety wzmacnia układ nerwowy. Może też wspierać psychoterapię i farmakologię stosowane
w leczeniu depresji.
Pomoc w kryzysie psychicznym
- Skonsultuj się z lekarzem, jeśli zauważasz u siebie objawy depresji.
- Zwróć uwagę na członków twojej rodziny i najbliższych. eśli zaobserwujesz u nich objawy depresji – przekonaj ich do wizyty u profesjonalisty.
- Skorzystaj z infolinii
- 22 484 88 01 Antydepresyjny Telefon Zaufania, poniedziałek – piątek 15:00-20:00
- 22 594 91 00 Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji, środa – czwartek 17:00–19:00
- 166 123 Telefon Zaufania dla Osób Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym, poniedziałek – piątek 14:00 – 22:00
- Możesz również wykonać samodzielnie badanie przesiewowe służące wstępnemu wykrywaniu ryzyka obecności depresji poporodowej wg Edynburskiej Skali Depresji Poporodowej.
- Przeczytaj także artykuł Młoda matka w depresji | Portal Pacjent (link otwiera się w nowej karcie) .
