Cukrzyca u seniorów – podstawowe i dodatkowe zalecenia

Nie tylko najstarsi zmagają się z cukrzycą. Oni jednak przy profilaktyce lub w walce z chorobą powinni dodatkowo uważać.

Cukrzyca w liczbach

• Cukrzyca to problem społeczny, choruje na nią aż 3 miliony Polaków.
• 1 na 4 osoby w Polsce powyżej 60. roku życia ma stwierdzoną cukrzycę.
• Szacuje się, że w 2030 r. na całym świecie liczba seniorów chorych na cukrzycę osiągnie liczbę niemal 196 milionów.

Jakie są niepokojące objawy cukrzycy?

Do objawów cukrzycy można zaliczyć:

• uczucie suchości w ustach
• zaburzenia widzenia
• senność
• wzmożony apetyt
• spadek masy ciała
• wzmożone pragnienie
• uczucie ciągłego zmęczenia
• częste oddawanie moczu
• nawracające infekcje układu moczowego.

Indeks glikemiczny – IG

Ważną rolę w diecie osoby chorej na cukrzycę odgrywa indeks glikemiczny (IG), który odzwierciedla metaboliczne działanie węglowodanów na organizm. IG to średni procentowy wzrost stężenia glukozy we krwi po spożyciu porcji produktu zawierającego 50g przyswajalnych węglowodanów. Wartość IG kategoryzuje produkty spożywcze na trzy grupy w zależności od podatności na trawienie oraz czas wchłaniania węglowodanów do krwi:

• produkt, który powoduje niższy i mniej gwałtowny poposiłkowy wzrost glikemii, ma niski IG, czyli < 55
• nagły i duży wzrost poziomu glukozy we krwi charakteryzuje produkt o wysokim IG o wartości > 70
• średni IG (wartości między 55 a 70) to produkty niezakwalifikowane do żadnej z dwóch powyższych grup.

 ⬆ Wyższe wartości IG

• rodzaj i stopień przetworzenia produktu (produkt bardziej przetworzony, ma wyższy IG);
• stopień rozdrobnienia (produkt bardziej rozdrobniony ma wyższy IG)
• rodzaj i czas poddania obróbce kulinarnej (dłuższa obróbka termiczna to wyższy IG)
• rodzaj skrobi (wysoka ilość amylopektyn).

⬇ Niższe wartości IG

• błonnik pokarmowy (frakcje błonnika rozpuszczalnego w wodzie)
• obecność substancji antyodżywczych (np. kwas fitynowy, pektyny)
• warunki przechowywania (długie przechowywanie w niskich temperaturach).

Zasady diety cukrzycowej

• Główny cel żywienia to pokrycie bieżących potrzeb organizmu warunkujących prawidłowe funkcjonowanie.
• Codzienna dieta powinna opierać się na posiłkach mniejszych objętościowo, spożywanych o regularnych porach (4-5 posiłków). W przypadku insulinoterapii rozkład posiłków należy dostosować indywidualnie do procesu leczenia.
• Zaleca się równomierny rozkład węglowodanów na posiłki w ciągu dnia. Głównym źródłem węglowodanów powinny być produkty zbożowe, szczególnie o niskim IG, pieczywo pełnoziarniste, makaron pełnoziarnisty, ryż brązowy, płatki owsiane, gruboziarniste kasze.
• Dostosuj żywienie do masy ciała, płci, wieku, aktywności fizycznej, stanu fizjologicznego, stanu zdrowia (choroby współistniejące). Założenia dietetyczne powinny uwzględniać leczenie farmakologiczne oraz insulinoterapię.
• W przypadku nadwagi lub otyłości, należy dążyć do uzyskania należnej masy ciała w celu zmniejszenia wystąpienia ryzyka powikłań cukrzycy.
• Spożywaj potrawy gotowane, gotowane na parze, duszone bez wcześniejszego obsmażania, pieczone w folii lub w rękawie termicznym.
• Pij dziennie min. 2 litry płynów, najkorzystniej wodę niegazowaną.
• Zwiększ spożycie warzyw do minimum 4 porcji dziennie (porcja to np. średni pomidor, pół dużej papryki, szklanka warzyw liściastych). Polecane są zielone warzywa (szpinak, szparagi, brokuły, cukinia, sałata, ogórek). Wybieraj owoce o niższym IG i średnim stopniu dojrzałości. Ogranicz spożycie bananów, winogron, suszonych owoców.
• Spożywaj ryby minimum 2 razy w tygodniu, zamiennie ryby chude (np. dorsz, mintaj, pstrąg, sandacz, tuńczyk) i tłuste (np. łosoś, śledź, makrela, sardynka).
• Ogranicz spożywanie tłuszczów zwierzęcych na rzecz roślinnych (z wyjątkiem olejów tropikalnych). Wybieraj oleje i oliwy roślinne, orzechy i pestki, awokado, a w przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego – niskotłuszczowe produkty mleczne, chude mięso, ryby, jaja.
• Ogranicz do minimum spożycie cukru, soli oraz produktów wysokoprzetworzonych.

Aktywność fizyczna

Ważną rolę w profilaktyce i leczeniu cukrzycy typu 2 odgrywa regularna aktywność fizyczna. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca osobom w wieku 65 lat i starszym od 150 do 300 minut w tygodniu aerobowej aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności. Preferowane typy aktywności ruchowej to m.in.

• spacery
• marsze
• biegi
• nordic walking
• slow jogging
• pływanie
• aqua aerobic
• jazda na rowerze
• tai chi.

Przydatny link:

Kanał YouTube Akademia NFZ | 8 tygodni do zdrowia (link otwiera się w nowej karcie)