Aktualizacja: 31.10.2024
Nie lekceważ pierwszych niepokojących objawów. Pomoże Ci w tym program profilaktyki ChUK.
Choroby układu krążenia (ChUK)
- Nieleczone nadciśnienie może prowadzić m.in. do udarów, choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca i nerek.
- Ponad 40% zgonów kardiologicznych u mężczyzn spowodowanych jest chorobą wieńcową, w przypadku kobiet jest to 30%.
- Miażdżyca zajmuje trzecie miejsce wśród przyczyn zgonów w Polsce.
- Na zawał serca umiera rocznie około 15 tys. Polaków.
Czym są choroby układu krążenia?
Choroby układu krążenia, nazywane inaczej chorobami układu sercowo-naczyniowego. To pojęcie obejmujące zaburzenia w obrębie układu naczyń krwionośnych i serca. Mimo coraz lepszej diagnostyki i nowoczesnych metod leczenia choroby te są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów tak w Polsce, jak i w wielu innych krajach świata. Zachorowalność wzrasta, zwłaszcza u mężczyzn w średnim wieku. Bardzo często osoby z dolegliwościami ze strony układu krążenia ignorują pierwsze objawy.
Najczęstsze choroby układu krążenia
Wśród chorób układu krążenia wyróżnić można zarówno wady wrodzone serca, choroby o podłożu genetycznym, jak i choroby nabyte. Najczęściej występujące choroby to:
- nadciśnienie tętnicze – stan, w którym ciśnienie tętnicze krwi jest wyższe niż przyjęta górna granica. Najczęstsze objawy: ból głowy, bezsenność, szumy uszne, zaburzenia widzenia
- niewydolność serca – stan, w którym serce nie ma wystarczającej siły, aby przepompować odpowiednią ilość krwi. Najczęstsze objawy: osłabienie, łatwe męczenie się nawet przy niewielkim wysiłku, duszności, obrzęki
- zawał serca – występuje na skutek przerwania dopływu krwi do części mięśnia sercowego przez dłuższy czas; objawia się zazwyczaj intensywnym bólem w klatce piersiowej, który może promieniować np. do barku, żuchwy, oraz m.in. nudnościami, dusznością, niepokojem
- choroba wieńcowa – spowodowana jest niewłaściwym zaopatrzeniem serca w krew tętniczą w wyniku zwężenia naczyń wieńcowych. Najczęstsze objawy: powysiłkowe bóle w klatce piersiowej ustępujące w spoczynku i męczliwość
- udar mózgu – miejscowe zaburzenie krążenia krwi w obrębie naczyń zlokalizowanych w mózgu, do którego dochodzi nagle; wyróżnia się dwa rodzaje udarów – niedokrwienny oraz krwotoczny.
Czynniki ryzyka
Niektóre wzorce zachowań składające się na współczesny styl życia odgrywają ważną rolę w rozwoju chorób układu krążenia. Zaburzenia biochemiczne wywołane przez niewłaściwe wzorce określane są jako czynniki ryzyka.
Najistotniejsze czynniki ryzyka w przypadku chorób układu krążenia:
- nadciśnienie tętnicze krwi
- zaburzenia gospodarki lipidowej (podwyższone stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDL-cholesterolu, triglicerydów i niskie stężenie HDL-cholesterolu)
- upośledzona tolerancja glukozy
- palenie tytoniu
- niewłaściwe odżywianie
- siedzący tryb życia
- nadwaga i otyłość
- nadmierny przewlekły stres
- wiek
- płeć męska.
Kodeks zdrowego układu krążenia
- Odżywiaj się zdrowo (ogranicz spożycie tłuszczów nasyconych i soli).
- Uprawiaj regularnie umiarkowaną aktywność fizyczną 150–300 minut tygodniowo.
- Kontroluj ciśnienie tętnicze krwi. Utrzymuj je w granicach normy (<140/90mmHg).
- Zadbaj o prawidłowe stężenie cholesterolu.
- Rzuć palenie i unikaj ekspozycji biernej na dym tytoniowy.
- Ogranicz spożywanie alkoholu.
- Utrzymuj prawidłową masę ciała (18,5 – 24,9 BMI ).
BMI = (masa ciała [kg])/(wzrost [m]^2)
Darmowy plan żywieniowy DASH NADCIŚNIENIE jest dostępny na portalu Diety NFZ (link otwiera się w nowej karcie)
Program Profilaktyki Chorób Układu Krążenia
Program ChUK skierowany jest do osób, które:
- są w wieku od 35 do 65 lat
- obciążone są czynnikami ryzyka (palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze krwi, zaburzenia gospodarki lipidowej, niska aktywność ruchowa, nadwaga i otyłość, upośledzona tolerancja glukozy, nadmierny stres, nieracjonalne odżywianie się, wiek)
- nie mają rozpoznanej choroby układu krążenia, cukrzycy, przewlekłej choroby nerek lub rodzinnej hipercholesterolemii (jeśli chorujesz na te choroby, dowiesz się od lekarza, czy możesz wziąć udział w programie)
- w okresie ostatnich 5 lat nie korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach programu.
Szczegółowe informacje o programie znajdziesz na stronach:
Program profilaktyki chorób układu krążenia (ChUK) | Pacjent (link otwiera się w nowej karcie)
Programy profilaktyczne | Portal NFZ (link otwiera się w nowej karcie)
Lista placówek biorących udział w programie:
Wyszukiwarka Gdzie Się Leczyć – programy profilaktyczne (link otwiera się w nowej karcie)