Aktualizacja: 13.11.2024
Transplantologia jest metodą ratowania życia osób chorych, dla których przeszczepienie zdrowego narządu jest jedynym sposobem na powrót do zdrowia. Polega ona na wszczepieniu biorcy narządu lub tkanek pochodzących od innego człowieka
Transplantologia polega na wszczepieniu biorcy narządu lub tkanek pochodzących od innego człowieka.
Przeszczep narządu może przedłużyć życie osoby chorej nawet wtedy, gdy zdiagnozowano u niej tzw. schyłkową niewydolność narządu. Usunięcie chorego narządu i zastąpienie zdrowym narządem pozwala na powrót do normalnego życia, kontynuowanie nauki czy podjęcie pracy.
Jakie organy można przeszczepić?
W Polsce transplantację wykonuje się od ponad 50 lat. Przeszczepia się narządy takie jak:
- nerki
- wątroba
- serce
- płuca
- trzustkę
- komórki krwiotwórcze
- rogówki
- skórę itd.
Osoby żyjące mogą zostać dawcami narządów
Niektóre narządy takie jak nerka czy część wątroby oraz komórki krwiotwórcze mogą być pobierane od osób żyjących. Warunkiem jest zgoda na zostanie dawcą oraz pewność, że przeszczep nie zagrozi zdrowiu dawcy. U kandydatów na dawców narządów nie mogą też występować żadne przeciwwskazania immunologiczne oraz psychologiczno-socjalne.
Dawca szpiku
Przeszczep szpiku dla chorych na nowotwory krwi oznacza uratowanie życia. Niespokrewnionym dawcą szpiku może zostać każda pełnoletnia osoba, która jest:
- zdrowa
- nie przekroczyła 60. roku życia.
Osoby, które wyraziły zgodę na zostanie dawcą szpiku i komórek krwiotwórczych, zostają wpisane na listę Centralnego Rejestru Niespokrewnionych Potencjalnych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej.
W przeszczepie szpiku stopień pokrewieństwa nie ma znaczenia. Liczy się zgodność tkankowa tzw. antygenów HLA między tkankami dawcy i biorcy.
Jak zostać dawcą szpiku?
Wejdź na stronę Szpik INFO i kliknij w ikonę JAK ZOSTAĆ DAWCĄ?
Pamiętaj, im więcej potencjalnych zarejestrowanych dawców, tym większa szansa na znalezienie pary osób o zgodności tkankowej antygenów HLA.
Pobranie narządów od zmarłego dawcy
Takie narządy jak nerki, płuca, wątroba, trzustka, jelito i rogówka można pobierać od osób zmarłych. Robi się to wyłącznie w sytuacji, gdy wyczerpano wszystkie możliwości leczenia potencjalnego dawcy, a komisja lekarska stwierdziła u niego śmierć mózgową.
Narządy do przeszczepu pobiera się podczas operacji chirurgicznej, w trakcie której ciało dawcy jest traktowane z należytym szacunkiem. Przeszczepia się tylko narządy pochodzące od ludzi zdrowych za życia. Przed przeszczepieniem wykonuje się badania wykluczające choroby, które mogłyby zostać przekazane biorcy przeszczepu.
Zgoda na dar życia
Zgodnie z polskim prawem każda osoba zmarła jest potencjalnym dawcą tkanek i narządów. Nie dotyczy to jednak osób, które za życia wyraziły temu sprzeciw.
Jeśli nie chcesz, by Twoje narządy były przeszczepiane, masz kilka możliwości zgłoszenia sprzeciwu:
- zgłoś to w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów:
- pobierz oświadczenie ze strony www.poltransplant.pl
- w formie pisemnej prześlij je na adres Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji – Poltransplant
- noś przy sobie własnoręcznie podpisane oświadczenie
- oświadcz swoją wolę ustnie w obecności dwóch świadków – świadkowie muszą pisemnie potwierdzić Twoją deklarację.
Czym zajmuje się Poltransplant?
Organizacją i kontrolą przeszczepów w Polsce zajmuje się Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji Poltransplant. Prowadzi ono Krajową Listę Oczekujących na Przeszczepienie. Pod koniec 2022 roku znalazło się na niej 1856 osób
