Kategoria: Cukrzyca
Opublikowano: 25.06.2025
Aktualizacja: 27.06.2025

Hipoglikemia oznacza gwałtowny spadek stężenia glukozy we krwi. Prowadzi to do osłabienia. Może zdarzyć się każdemu, nie tylko chorym na cukrzycę

Najczęściej hipoglikemię, czyli niedocukrzenie organizmu kojarzymy z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej u osób chorych na cukrzycę typu 1, cukrzycę typu 2 lub z insulinoopornością. Coraz częściej również u osób zdrowych występują przypadki zbyt dużego spadku stężenia glukozy we krwi po posiłku. Możesz zapobiegać temu stosując odpowiednią dietę.

Hipoglikemia reaktywna pojawia się u osób zdrowych, u których dochodzi do spadku stężenia cukru (glukozy) we krwi poniżej 70 mg/dl, najczęściej od 2 do 5 godzin po posiłku.

Z czego się bierze hipoglikemia?

Przyczyny mogą być różne i dokładnie nie są znane. Wiadomo, że szczególnie narażone na hipoglikemię są niektóre grupy osób.

Prawdopodobieństwo hipoglikemii reaktywnej jest większe, gdy:

  • masz nadmierną masę ciała
  • prowadzisz siedzący tryb życia
  • prowadzisz nieregularny tryb życia, z małą ilością snu
  • jesz duże ilości produktów przetworzonych, bogatych w cukier
  • jesz zbyt małą liczbę posiłków w ciągu dnia – np. 2-3
  • zachowujesz zbyt długie odstępy pomiędzy posiłkami
  • jesteś po operacji bariatrycznej i masz ograniczoną pojemność żołądka – szybkie przechodzenie pokarmu z żołądka do jelit może powodować nagły spadek stężenia glukozy we krwi.

Co powinno Cię niepokoić?

Czasami hipoglikemia jest bezobjawowa, ale może też dawać charakterystyczne objawy, jak np.:

  • nagłe uczucie osłabienia
  • senność
  • spadek koncentracji
  • drżenie rąk lub nóg
  • przyspieszone bicie serca
  • wzrost ciśnienia tętniczego
  • uczucie niepokoju
  • wzmożone pragnienie
  • zaburzenia widzenia
  • zimne poty

Co zapobiega niedocukrzeniu?

Gwałtownemu spadkowi stężenia glukozy we krwi po posiłku zapobiega odpowiednia dieta. Zalecane jest jedzenie produktów o niskim indeksie glikemicznym i niskim ładunku glikemicznym.

Indeks glikemiczny – jak go określić?

Są trzy kategorie produktów:

  • z wysokim IG (>70) – powodują gwałtowny wzrost stężenia glukozy, a następnie szybki jej spadek, co może prowadzić do niedocukrzenia
  • ze średnim IG (55-70) – powodują umiarkowany wzrost stężenia glukozy
  • z niskim IG (<55) – powodują powolny, bezpieczny wzrost stężenia glukozy.
Indeks glikemiczny (IG) wskazuje, jak bardzo wzrośnie stężenie glukozy we krwi po zjedzeniu danego produktu spożywczego. Określa tempo jej wchłaniania w przewodzie pokarmowym.

Klasyfikację produktów pod względem indeksu gimnicznego znajdziesz w tabelach dostępnych w internecie lub książkach, a także coraz częściej na opakowaniu produktu. Oto przykłady produktów:

  • z niskim indeksem glikemicznym – pełnoziarnisty chleb, pumpernikiel, niedojrzały banan, pomarańcza, cebula, fasola gotowana, grejpfrut, jabłko, świeża marchew, mleko, jogurt, soczewica
  • ze średnim indeksem glikemicznym – ryż brązowy gotowany, płatki musli, kasza kuskus gotowana, kukurydza konserwowa, groszek zielony konserwowy
  • z wysokim indeksem glikemicznym – ziemniaki puree, biały chleb, ryż biały gotowany, miód, rozgotowana marchew, frytki, daktyle, ciastka, słodycze, słodkie napoje.

Ładunek glikemiczny

Niektóre z produktów o wysokim IG w zwykłej porcji zawierają małą ilość węglowodanów (np. arbuz), dlatego też trzeba brać pod uwagę zarówno indeks glikemiczny, jak i ładunek glikemiczny produktów.

Ładunek glikemiczny (ŁG) bierze pod uwagę nie tylko indeks glikemiczny produktów, lecz również ilość węglowodanów w porcji jedzenia.

Zasady diety zapobiegającej hipoglikemii

Stosuj zasady jedzenia, które pomogą Ci zapobiegać hipoglikemii.

  • Jedz regularnie posiłki – najlepiej 5 razy dziennie, w odstępach nie dłuższych niż 4 godziny.
  • Ogranicz cukier w diecie – unikaj dosładzania napojów, ogranicz słodycze i soki.
  • Zadbaj, aby w Twojej diecie były warzywa, najlepiej w każdym posiłku – do każdego wytrawnego posiłku dodawaj surowe lub gotowane warzywa.
  • Zamień produkty oczyszczone na pełnoziarniste – pieczywo z mąki żytniej lub razowej, makarony pełnoziarniste, gruboziarniste kasze, brązowy ryż.
  • Owoce też zawierają naturalny cukier – fruktozę. Jedz je zawsze w połączeniu ze składnikami, które obniżą ładunek glikemiczny całego posiłku – z nabiałem (jogurt, kefir, maślanka, twarożek), zdrowym źródłem tłuszczu (orzechy, nasiona), dodatkami pełnoziarnistymi (płatki owsiane, płatki gryczane).
  • Im bardziej dojrzały owoc, tym szybciej wzrośnie stężenie glukozy we krwi po jego zjedzeniu, co zwiększa ryzyko hipoglikemii reaktywnej. Wybieraj owoce mniej dojrzałe, bardziej kwaśnych odmian, które mają mniej naturalnych cukrów.
  • Staraj się nie rozdrabniać produktów – bardziej rozdrobnione będą miały wyższy indeks glikemiczny. Lepiej zjedz pokrojone owoce z jogurtem niż w formie zblendowanego koktajlu.
  • Komponuj dobrze zbilansowane i urozmaicone posiłki. Pamiętaj, że ważny jest ładunek glikemiczny całego posiłku. Dlatego zaleca się, aby każdy posiłek składał się z:
    • produktu białkowego
    • węglowodanów o niskim IG
    • niewielkiej ilości zdrowych tłuszczów
    • sporej ilości warzyw.
  • Pij 1,5 litra wody dziennie.
  • Unikaj smażonych w głębokim tłuszczu potraw z panierką – lepiej gotuj, duś, piecz, podsmażaj na małej ilości lub bez dodatku tłuszczu.
  • Unikaj żywności przetworzonej i alkoholu.

Skorzystaj z portalu Diety NFZ (link otwiera się w nowej karcie)
Przeczytaj więcej o tym, jak zdrowo jeść w 13 numerze magazynu Ze Zdrowiem

Tagi

badania Dieta Glukoza Indeks glikemiczny Kobieta Mężczyzna Senior